Economie van het mededingingsrecht
De cursus Economie van het mededingingsrecht behandelt de economische concepten en concurrentiemodellen waarop het mededingingsrecht zich baseert. Daarnaast passen we de economische theorie toe op actuele beleidsdiscussies.
Het mededingingsrecht stelt de kaders waarbinnen marktpartijen met elkaar concurreren. In de kern komt dat neer op concurrentie op basis van verdiensten (‘competition on the merits‘). Je mag dus geen kartelafspraken maken of fusies aangaan die de concurrentie doen verminderen. Je mag wel op basis van verdiensten streven naar een dominante positie. Je mag zo’n positie echter niet misbruiken door anderen te verhinderen om jou vervolgens uit te dagen.
In sommige sectoren schiet de Mededingingswet tekort en is aanvullende regulering nodig (denk aan post, telecom en elektriciteit). Deze regulering is dan grotendeels gebaseerd op dezelfde economische principes.
Het mededingingsrecht en mededingingsbeleid spelen een steeds prominentere rol in de economie en politieke discussies. Dat komt onder andere doordat digitalisering snel tot dominante posities leidt, met een verreikende impact.
Doel
Na afloop:
- Heb je inzicht in de economische concepten achter de mededingingswet en het mededingingsbeleid
- Begrijp je economische concepten zoals statische en dynamische efficiëntie, concurrentie-intensiteit, toetredingsdrempels, marktstructuur en marktmacht
- Ben je bekend met verschillende marktstructuren en concurrentiemodellen
- Kun je inhoudelijk meedoen aan discussies over mededingingszaken
- Kun je meedenken over modernisering van de mededingingswet
Doelgroep
- Mededingingsadvocaten
- Beleidsmedewerkers en -adviseurs (o.a. ministeries en toezichthouders)
- Public affairs managers en adviseurs
- Iedereen met interesse in concurrentie en mededingingsbeleid
De opleiding vereist geen economische of wiskundige voorkennis.
Opzet
Deze 3-daagse cursus behandelt economische concepten en concurrentiemodellen waarop het mededingingsrecht zich baseert. Daarnaast passen we de economische theorie toe op actuele beleidsdiscussies. Er is veel ruimte voor discussie.
De opleiding gebruikt toegankelijke artikelen over concurrentie in verschillende situaties, en over de impact van concurrentie. Daarnaast verrijken de docenten de stof met inzichten en ervaringen opgedaan tijdens advieswerk voor bedrijven, overheid en de Europese Commissie.
De opleiding krijgt invulling met groepsopdrachten, interactieve colleges en gezamenlijke discussies over casussen.
Inhoud
We maken je vertrouwd met de economie van het mededingingsrecht en de impact van concurrentie op (bijvoorbeeld) welvaart en innovatie. Dat doen we aan de hand van economische theorie over marktstructuur en concurrentiemodellen. Vervolgens maken we de vertaalslag naar actuele vraagstukken in relatie tot de Mededingingswet. Tot slot bespreking we de analytische stappen bij toepassing van de Mededingingswet.
Mededinging en welvaart
Welvaart is het grootst wanneer consumenten ‘waar voor hun geld’ krijgen, en de producenten ‘loon naar verdiensten’. Een laag prijsniveau staat daarbij bekend als indicatie van concurrentie. Maar andere variabelen, zoals kwaliteit, doen er ook toe. Een hoge prijs biedt bovendien kansen voor innovatie. Er kan dus een afweging zijn tussen welvaart op korte en lange termijn.
Economen zien concurrentie meestal als wenselijk, want het is goed voor de welvaart. Toch zijn de meningen verdeeld. Denk bijvoorbeeld aan de zorg, waar concurrentie zou kunnen leiden tot kwaliteitsrisico’s of minder toegankelijkheid. Of aan de landbouw en dierhouderij (de beruchte ‘Kip van Morgen’), waar concurrentie kan leiden tot een ‘race to the bottom’, ten koste van duurzaamheid. En hoe hangt concurrentie samen met ongelijkheid? Mededinging is meestal goed voor consumenten, maar borgt niet per se alle publieke belangen.
Doelstellingen van mededingingsbeleid en de Mededingingswet
De ACM en de overheid uiten regelmatig dat ze streven naar een ‘optimale prijs/kwaliteitverhouding’ en een ‘juiste balans tussen investeringen en concurrentie’. Denk bijvoorbeeld aan telecom, met uitrol van nieuwe netwerken. Maar hoe stellen we vast of een markt in zo’n optimum is? Bestaat zo’n optimum altijd? Hoe kan de ACM dat beoordelen? En hoe gaat de mededingingsautoriteit om met maatschappelijke belangen zoals duurzaamheid of privacy? Leidt een kartelafspraak tot gezondere kippen? We bespreken ook een oudere doelstelling, die aan relevantie terugwint: het inperken van de macht van grote bedrijven. We kunnen de economie van het mededingingsrecht dus niet los zien van de maatschappelijke en politieke context.
Toepassing van het mededingingsrecht
De toepassing van de Mededingingswet begint met een marktanalyse. Wat is de ‘relevante markt’? Welke schade veroorzaakt het gedrag van marktspelers? Deze vragen hangen met elkaar samen. Wanneer je de markt nauw definieert, zie je sneller een concurrentieprobleem dan bij een ruime afbakening. De methodologie om markten af te bakenen is doorgaans gebaseerd op een analyse van vraag- en aanbodsubstitutie: stappen consumenten over op appelsap wanneer de prijs van cola stijgt? Een beproefde methode, maar wat zegt zo’n aanpak over concurrentie tussen Google en Amazon?
Agenda
Dag 1: Welvaart, efficiëntie en concurrentie
- Allocatieve en productieve efficiëntie
- Statische en dynamische efficiëntie
- Marktstructuren en concurrentiemodellen
- Transactiekosten, toetredingsbarrières en schaalvoordelen
- Andere publieke belangen: externaliteiten, privacy, duurzaamheid en ongelijkheid
Dag 2: Doelstellingen van mededingingsbeleid en wetgeving
- Optimale marktuitkomst (Wat is dat? Kan dat?)
- Concurrentie op basis van merites (Wat is dat?)
- Inperken van macht van bedrijven (Hoezo?)
Dag 3: Toepassing van het mededingingsrecht:
- Afbakening relevante markt (marktdefinitie), vraag- en aanbodsubstitutie
- Schadetheorieën bij kartels, misbruik van dominante posities en concentratie
- Schade voor concurrentie vs. efficiëntieverbeteringen
Docent(en)
De docenten zijn Dr. Paul de Bijl (Radicand Economics) en Drs. Nicolai van Gorp (e-Conomics), zelfstandige adviseurs op het gebied van marktordening, mededinging en regulering. Ze staan bedrijven bij in regulerings- en mededingingszaken. Denk hierbij aan regulering van de telecommarkt, maar ook aan kartelschade- en misbruikzaken. Daarnaast adviseren ze overheden en mededingingsautoriteiten over uitdagingen voor het mededingingsbeleid in de digitale economie. Paul en Nicolai verzorgen ook executive onderwijs over digitale platformen aan de Rijksacademie voor Financiën, Economie en Bedrijfsvoering en aan de Nyenrode Business University. Paul de Bijl is daarnaast docent aan de Universiteit Utrecht.
In-company training
Tridata kan deze cursus ook in-company (locatie naar keuze) verzorgen. We verkennen graag met u de mogelijkheden.
Data en locatie
De opleiding beslaat 3 dagen en vindt plaats in Utrecht of nabije omgeving.
Exacte data worden nog bekengemaakt.
Lestijden
De lestijden zijn van 9:15 tot 16:00, met uitloop tot uiterlijk 16:15.
Studiebelasting
Per week kun je rekenen op 8 uur studielast, op de cursusdag zelf. Daarnaast ben je in je vrije tijd per week nog 2-4 uur bezig met de voorbereiding en verwerking van de cursusdag. Dit is afhankelijk van de intensiviteit van de lesstof en jouw eigen opleidingsachtergrond.
Kosten en inschrijving
De kosten bedragen €1950.
De cursusprijs is vrijgesteld van BTW (tarief 0%) en is inclusief cursusmateriaal, certificaat, koffie/thee, lunches en literatuur.
Vervolgcursus
Een interessante aanvulling is de cursus ‘Actuele mededingingsvragen in historisch perspectief’. Verder is deze cursus is een mogelijke opstap naar ‘Mededingingsbeleid in de digitale economie’ en ‘Verdieping in methoden en technieken mededingingsbeleid’.
Trainingen die je misschien ook interesseren
- Economie van publieke belangen
- Digitale platforms en overheidsbeleid
- Mededingingsbeleid in de digitale economie
- Businessmodellen van digitale platforms
- Verdieping in methoden en technieken mededingingsbeleid
- Actuele mededingingsvragen in historisch perspectief
Mix & Match
Wanneer je meerdere cursussen volgt, kan het zijn dat cursusdagen inhoudelijk overlappen. Dan krijg je per overlappende cursusdag €650 korting (ook wanneer je de cursus later volgt).
Dag 1 overlapt deels met de economische theorie in de cursus Economie van publieke belangen. Het is dan wel aan te raden om dag 1 (kosteloos) bij te wonen, vanwege verschillende zwaartepunten.
Onderstaande figuur geeft een overzicht van de samenhang en overlap tussen de verschillende cursussen.
Overzicht economische cursussen Tridata